Iako su Olimpijske igre u staroj Grčkoj bile drastično drugačije od današnjih, antički sportisti su postizali neverovatne atletske podvige. Jedno od pitanja koje se nameće je: kakvu su dijetu imali ovi drevni sportisti? U današnjem jeziku, izraz "dijeta" obično se povezuje sa smanjenim unosom hrane, ali u suštini označava plan ishrane, koji je bio ključan za postizanje vrhunskih rezultata u sportu.
1. Ishrana u ranom periodu Olimpijskih igara
Kada su Olimpijske igre započele 776. godine pre nove ere, ishrana takmičara nije se značajno razlikovala od onog što su jeli ostali stanovnici drevne Grčke. Interesantno je da je ishrana u staroj Grčkoj uglavnom bila vegetarijanska. Iako su bogatiji slojevi društva povremeno konzumirali meso, većina Grka – čak i onih iz viših društvenih krugova – nije redovno jela crveno meso, a ni živinu.
Tipični obroci antičkih sportista sastojali su se od jednostavnih, ali hranljivih namirnica. Ječmena kaša bila je osnovna, budući da se pšenica smatrala nezdravom, dok su sir, sveže povrće i sezonsko voće, poput smokava, bili uobičajeni dodaci.
2. Harmis i biljna ishrana
Jedan od najpoznatijih sportista tog doba, Spartanski trkač Harmis, postao je poznat po svojoj strogo biljnoj ishrani. Ovaj legendarni takmičar, koji je pobedio na trci na 200 metara na Olimpijadi 668. godine pre nove ere, praktikovao je dijetu koja se uglavnom sastojala od suvih smokava. Ovaj primer pokazuje koliko je ishrana bila jednostavna, ali efikasna za vrhunske performanse.
3. Sočivo, pasulj i morske plodove
Ishrana starogrčkih sportista bila je bogata biljnim izvorima proteina poput sočiva i pasulja, iako su ovi namirnici bili kontroverzni jer su neki smatrali da mogu negativno uticati na zdravlje. Morski plodovi i jaja takođe su bili važan izvor proteina za antičke olimpijce. Ove namirnice su sportistima pružale potrebne nutrijente za održavanje snage i izdržljivosti.
4. Sportski treneri i ishrana
Baš kao i danas, treneri su igrali ključnu ulogu u uspehu sportista. U staroj Grčkoj postojale su dve vrste trenera: jedan koji je bio zadužen za opšte fizičko zdravlje sportista, često sa medicinskom pozadinom, i drugi koji je radio sa sportistima u vezi sa njihovim specifičnim disciplinama. Herodik iz Megare, prvi trener koji se pominje po imenu u drevnim tekstovima, bio je lekar i učitelj po Hipokratovim principima, što nam govori o značaju medicinskog nadzora u sportu.
5. "Anankofagija" – Propisana ishrana za sportiste
Oko 600. godine pre nove ere, više od sto godina nakon prvih Olimpijskih igara, uvedena je praksa "anankofagije" – striktno propisane ishrane za sportiste. Treneri su često kreirali specifične planove ishrane, prilagođene potrebama svakog sportiste. Od takmičara se očekivalo da se strogo pridržavaju tih planova, koji su mogli značiti razliku između pobede i poraza.
6. Meso u ishrani starogrčkih sportista
Za razliku od većine Grka, olimpijci su povremeno konzumirali meso, ali u manjim količinama. Meso se unosilo u skladu sa sportskim disciplinama – bokseri su jeli meso bika, rvači svinjetinu, a trkači kozu. Međutim, meso nije bilo svakodnevni obrok i uobičajeno je bilo mnogo ređe nego kod današnjih sportista.
7. Dromeus i mesna dijeta
Jedan od prvih sportista koji je postao poznat po isključivo mesnoj ishrani bio je Dromeus iz Stimfala, trkač na duge staze, koji je učestvovao na Olimpijadi 480. godine pre nove ere. Prema zapisima, Dromeus je jeo samo meso, što mu je savetuovao njegov trener. Slično tome, bokser Eurimen sa Samosa je, pod uticajem filozofa Pitagore, postao prvi mesojedni olimpijac, iako je Pitagora sam bio vegetarijanac.
8. Milova "fascinantna" ishrana
Jedan od najpoznatijih i najuspešnijih olimpijaca, Milo iz Krotona, čije su ishrambene navike postale legendarne, bio je poznat po tome što je dnevno unosio čak 10 kilograma hleba, 10 kilograma mesa i osam litara vina! Milo je, prema pričama, nosio bika po stadionu u Olimpiji, ubio ga jednim udarcem, a potom pojeo. Ova ekstremna ishrana bila je deo njegovog režima koji je uključivao ogromne količine kalorija potrebnih za održavanje njegove snage i izdržljivosti u rvanju.
9. Hidratacija i zabranjena hrana
Što se tiče hidratacije, drevnim sportistima bilo je dozvoljeno da piju vino i vodu, ali pod posebnim uslovima – hladna voda je bila potpuno zabranjena, a vino je moglo biti konzumirano samo u određeno doba dana. Takođe, iako su postojali slatkiši poput medenih kolača, filozof Epiktet savetovao je sportiste da se klone takvih "praznih kalorija" i da se ne prejedaju.
