Osećaj pospanosti tokom dana može ukazivati na ozbiljniji problem za neke grupe.
Nova studija objavljena u časopisu Neurology otkrila je moguću vezu između dnevne pospanosti kod starijih ljudi i rizika od demencije.
Utvrđeno je da ljudi koji nemaju entuzijazma za aktivnosti i koji su pospani tokom dana imaju veći rizik od razvoja stanja koje se naziva sindrom motoričkog kognitivnog rizika (MCR). MCR može uzrokovati da ljudi hodaju sporije i imaju problema s pamćenjem – a to se može dogoditi pre nego što se razvije demencija.
Istraživanje koje je provedeno na Medicinskom fakultetu Albert Ajnštajn u Njujorku, uključivalo je 445 učesnika čija je prosečna starost bila 76 godina i koji nisu imali demenciju.
Učesnici su ispitivani da li imaju problema sa pamćenjem, a zatim su hodali na traci za trčanje kako bi se procenila njihova brzina hodanja. Ove procene su se ponavljale jednom godišnje, u proseku tri godine. Grupa je takođe ispunjavala upitnike vezane za spavanje kako bi se procenili problemi sa spavanjem, obrasci spavanja i povezanost sa lekovima koje koriste. Istraživači su takođe pratili koliko često ljudi imaju problema da ostanu budni tokom vožnje, jela ili druženja, kao i njihove poteškoće u održavanju entuzijazma za svakodnevne zadatke. Na početku studije, 42 osobe su imale sindrom motoričkog kognitivnog rizika (MCR), dok je još 36 osoba razvilo ovo stanje tokom studije.
Nakon što su uzeli u obzir faktore poput dobi, depresije i drugih zdravstvenih stanja, istraživači su otkrili da ljudi sa nedostatkom entuzijazma i dnevnom pospanošću imaju više od tri puta veću verovatnoću da će razviti MCR.
„Naša otkrića upućuju na to da su problemi sa spavanjem koji utiču na dnevnu budnost najsnažnije povezani sa kasnijim motoričkim kognitivnim rizikom“, rekao je za Fox News Digital autor studije Viktor Liroj, dr. med., sa Medicinskog fakulteta Albert Ajnštajn u Njujorku. „Ovo podržava hipotezu da su problemi povezani sa spavanjem, posebno dnevna pospanost, povezani sa kognitivnim oštećenjem kod starijih osoba. Potrebno je sprovesti više istraživanja kako bi se sagledao odnos između problema sa spavanjem i kognitivnog opadanja, kao i uloga koju igra sindrom motoričkog kognitivnog rizika“, dodao je Liroj.
Studija je imala neka ograničenja, istakli su istraživači. Nije dokazano da problemi povezani sa spavanjem uzrokuju MCR, već je samo potvrđena povezanost.
Učesnici su takođe sami prijavljivali podatke o svom spavanju, što bi moglo dovesti do pristranosti u rezultatima. ,,Ove rezultate treba tumačiti s oprezom zbog nekoliko ograničenja u studiji, a povezanost nije uzročno-posledična. Potrebna su dalja istraživanja kako bi se potvrdio ovaj odnos i njegovi temeljni mehanizmi", rekao je Liroj.
Stručnjakinja za spavanje dr. Vendi Troksel, viša bihevioralna specijalistkinja ,,RAND Corporation"-a i licencirana klinička psihologinja iz Jute, komentarisala je studiju:
,,Ova otkrića sugerišu da su problemi sa spavanjem koji utiču na dnevnu budnost najjače povezani sa kasnijim motoričkim kognitivnim rizikom." Budući da su problemi sa spavanjem i depresija "jako povezani", ,,važno je razjasniti doprinos da li problemi sa spavanjem u potpunosti doprinose MCR-u, nezavisno od efekata depresije", rekla je Troxel, koja nije bila uključena u studiju.
,,Rezultati su pokazali da ljudi sa lošom kvalitetom sna imaju veće šanse za razvoj MCR-a, ali ta veza nije bila toliko značajna kada se uzme u obzir depresija", dodala je.
Poremećaj spavanja tokom dana postao je značajan faktor rizika za MCR čak i nakon lečenja depresije, prema Troksel.
„Ovi nalazi deo su sve većeg broja dokaza koji upućuju na to da promovisanje zdravlja spavanja može biti važna strategija za smanjenje rizika od demencije i naglašavaju potrebu za boljim pregledom i dijagnozom poremećaja spavanja, kao što su nesanica i apneja u snu“, rekla je. Ti poremećaji su „česti i izlečivi“ i kod muškaraca i kod žena, istakla je Troksel, ali ostaju „nedovoljno dijagnostikovani i nedovoljno lečeni“.
Bonus video: