Prema najnovijem istraživanju više od jedne kašičice maslinovog ulja dnevno smanjuje rizik od demencije i umiranja, piše psypost.org. Takođe, poželjno je smanjiti i upotrebu majoneza i margarina.
Ističe se da je maslinovo ulje, osnovno sredstvo mediteranske ishrane, bogato zdravim mastima i antioksidantima, za koje se smatra da imaju antiinflamatorne i neuroprotetkivne efekte.
Analizirani su podaci od 93.383 odraslih Amerikanaca, od toga 60.582 žene i 31.801 muškarac. Istraživanje je trajalo 28 godina.
Konstatovano je da su osobe koje su konzumirale najmanje 7 grama maslinovog ulja dnevno, što je malo više od pola supene kašike, imali 28 posto manji rizik od smrti uzrokovane demencijom u poređenju sa onima koji su retko ili nikada konzumirali maslinovo ulje.
Nekoliko drugih istraživanja pokazalo je da maslinovo ulje bitno utiče na kardiovaskularne bolesti.
Nova istraživanja povezuju zdraviju ishranu sa smanjenim rizikom od demencije i usporenjem procesa starenja. Ova studija, objavljena u "Annals of Neurology", pruža nove uvide u to kako ishrana može uticati na složene mehanizme starenja i kognitivnog zdravlja.
Demencija je pojam koji se koristi za opisivanje grupe simptoma koji utiču na pamćenje, razmišljanje i socijalne sposobnosti, dovoljno ozbiljno da ometaju svakodnevno funkcionisanje. To nije jedinstvena bolest, već opšti termin koji obuhvata širok spektar specifičnih medicinskih stanja, uključujući Alzheimerovu bolest, koja je najčešći oblik demencije među starijim osobama.
Demencija se karakteriše opadanjem kognitivnih funkcija, kao što su gubitak pamćenja, jezičke veštine, sposobnost rešavanja problema i sposobnost obavljanja svakodnevnih aktivnosti. Proizvodi se usled oštećenja ili gubitka nerve ćelija i njihovih veza u mozgu, a uzroci i napredovanje variraju u zavisnosti od tipa demencije.
Motivacija za ovo istraživanje proizašla je iz sve većeg broja dokaza koji sugerišu da ono što jedemo igra ključnu ulogu u tome kako naše telo stari i našem riziku od bolesti povezanih sa starenjem, poput demencije. Prethodna istraživanja su nagovestila zaštitne efekte zdrave ishrane na kognitivnu funkciju i usporavanje procesa biološkog starenja.
Shutterstock
Međutim, biološke osnove ovih efekata nisu bile potpuno razumevane. Istražujući odnos između ishrane, brzine biološkog starenja i učestalosti demencije, istraživači su imali za cilj da osvetle moguće mehanizme kroz koje ishrana utiče na naše dugoročno zdravlje i kognitivnu otpornost.
"Velika pažnja u istraživanju demencije fokusira se na način na koji specifične hranljive materije utiču na mozak," rekao je Danijel Belski, vanredni profesor epidemiologije na Kolidžiju za javno zdravlje Kolumbije i Centru za starenje Kolumbije, i jedan od glavnih autora studije. "Testirali smo hipotezu da zdrava ishrana štiti od demencije usporavanjem ukupne brzine biološkog starenja tela."
Istraživači merili brzinu biološkog starenja
Istraživači su analizirali podatke iz druge generacije učesnika Framingham Heart Study Offspring Cohort. Ova kohorta, pokrenuta 1971. godine, obuhvata podatke iz fizičkih pregleda, upitnika o načinu života, uzoraka krvi i neurokognitivnih testova prikupljenih otprilike svake 4-7 godine.
Kao meru zdrave ishrane, istraživači su procenili dugoročnu usklađenost učesnika sa MIND dijetom (Mediterranean-DASH Intervention for Neurodegenerative Delay). Ova dijeta kombinuje elemente mediteranske i DASH dijete (Dijetalni pristupi za smanjenje hipertenzije), fokusirajući se na namirnice za koje se veruje da podržavaju zdravlje mozga. Naglašava konzumaciju povrća, bobičastog voća, orašastih plodova, celih žitarica, maslinovog ulja i ribe, s ciljem smanjenja rizika od neurodegenerativnih bolesti.
Istraživači su merili brzinu biološkog starenja putem DunedinPACE epigenetskog sata, alata koji procenjuje starenje na osnovu obrazaca metilacije DNK. Studija se fokusirala na učesnike starije od 60 godina koji su bili bez demencije na početku analize, obuhvatajući 1.644 pojedinca, piše psypost.org.
Učesnici koji su se više pridržavali MIND dijete pokazali su sporiju brzinu biološkog starenja, što je ukazano na niže DunedinPACE rezultate. Pored toga, zdravija ishrana bila je povezana sa značajno manjim rizikom od razvoja demencije.
Važno je napomenuti da je studija otkrila da deo razloga zašto zdravija ishrana može smanjiti rizik od demencije leži u tome što usporava brzinu biološkog starenja. Konkretno, 27% zaštitnog efekta dijete protiv demencije posredovano je njenim uticajem na usporavanje biološkog starenja. Drugim rečima, zdravija ishrana može pomoći u smanjenju rizika od demencije delimično tako što održava telo i mozak "mlađima" duže vreme.
Istraživanje je takođe istražilo odnos između ishrane, brzine biološkog starenja i rizika od smrti iz bilo kojeg uzroka. Utvrđeno je da sporija brzina biološkog starenja, na koju utiče ishrana, čini 57% korisnog efekta dijete na smanjenje rizika od mortaliteta. Ovo ukazuje na to da koristi od zdrave ishrane prevazilaze kognitivno zdravlje i utiču na ukupnu dugovečnost.
"Naši nalazi sugerišu da sporija brzina starenja delimično posreduje u vezi između zdrave ishrane i smanjenog rizika od demencije, pa bi praćenje brzine starenja moglo doprineti prevenciji demencije," izjavila je prva autorka Aline Thomas, postdoktorska istraživačica na Katedri za neurologiju Univerziteta Kolumbija i Taub institutu za istraživanje Alzheimerove bolesti i starenja mozga. "Međutim, deo veze između ishrane i demencije ostaje neobjašnjen, stoga verujemo da je potrebno nastaviti istraživanje mehanizama specifičnih za mozak u dobro dizajniranim medijacionim studijama."
"Preporučujemo da se sprovedu dodatne opservacione studije kako bi se istražile direktne povezanosti nutrijenata sa starenjem mozga, i ako se naši nalazi potvrde i u raznovrsnijim populacijama, praćenje biološkog starenja može zaista doprineti prevenciji demencije," dodao je Belsky.
Studija "Ishrana, brzina biološkog starenja i rizik od demencije u Framingham Heart Study" napisana je od strane Aline Thomas, Calen P. Ryan, Avshalom Caspi, Zhonghua Liu, Terrie E. Moffitt, Karen Sugden, Jiayi Zhou MPH, Daniel W. Belsky PhD, Yian Gu MD, PhD.
