Ovakva je situacija u Švedskoj. Deca su u početku postala nemirna i depresivna. Prestali su da se igraju, sve ređe pričaju. U najdubljem stadijumu, više nisu mogli da jedu niti da otvore oči. I prema istraživanju, kod njih je sve bilo u redu...
"Sindrom ostavke" (Sindrom rezignacije) je čudan poremećaj koji je decenijama prisutan kod dece i adolescenata u Švedskoj. Švedski psihijatar Ana-Lisa Anel je 1958. godine opisala ovaj sindrom kao izuzetno redak poremećaj koji se javlja uglavnom nakon teške psihološke traume.
Od tada, razmere problema su porasle, do te mere da je 2014. godine Švedski nacionalni odbor za zdravstvo i socijalnu zaštitu uključio dijagnozu sindroma ostavke kao poseban dijagnostički entitet. Deca i adolescenti koji su žrtve ovog sindroma su u Švedskoj poznati kao apatična deca.
Sindrom rezignacije. Koji su simptomi?
Kako prepoznati sindrom rezignacije? U početku, dete pogođeno ovim poremećajem je depresivno. Kako napreduje, postoje ekstremni nivoi apatije, nepokretnosti i nejasnog govora, bez očiglednog biološkog razloga. Dolazi do opadanja uobičajenih obrazaca ponašanja, svakodnevnih aktivnosti i motivacije. Pacijenti tada ulaze u katatonično stanje, slično komi. Mesecima ili čak godinama postaju nepokretni i inertni.
Stručnjaci se ne slažu oko toga zašto se ovaj poremećaj javlja. Jedni tvrde da je to reakcija dece iz porodica kojima je odbijen azil i moraju da se vrate u zemlju porekla, drugi smatraju da je glavni uzrok ovog sindroma povreda mozga. Međutim, svi prepoznaju da su traumatska iskustva deteta preduslov za razvoj ovog stanja.
U 2019. godini sprovedeno je istraživanje na 46 dece koja boluju od sindroma rezignacije. Otkrili su da su sva deca tražioca azila koja su razvila sindrom povlačenja u Švedskoj bila izložena traumi, progonu i nasilju. Pored teškog i traumatičnog porodičnog života, osoba koja pati od sindroma ostavke ima i specifičnu ranjivost.
Ovo objašnjava zašto se ovo ne odnosi na sve maloletnike u sličnim situacijama. Pored toga, većina dece koja razviju ovaj poremećaj imaju istoriju mentalnih bolesti, depresivnog poremećaja i posttraumatskog stresnog poremećaja. Svi maloletnici sa sindromom pripadali su potisnutim i proganjanim etničkim manjinama. Na primer, došli su sa Balkana, bivše Jugoslavije i Sirije.
Prosečna starost pojave simptoma bila je 11 godina. U većini slučajeva, deca su ušla u ovu državu nakon što su obavestila svoje porodice o predstojećoj deportaciji. Po pravilu, maloletnici koji su iskusili ovaj sindrom su oni koji su ranije imali odgovornost za svoju porodicu, na primer, preuzimajući ulogu tumača. Ili su oni koji su doživeli najtraumatičnije događaje u svojim zemljama porekla. To može biti nasilje ili ubistvo jednog ili više članova porodice, ili nasilje čije su žrtve i sami bili.
Slučajevi ove čudne bolesti zabeleženi su gotovo isključivo u Švedskoj, ali uz neke izuzetke. Nekoliko slučajeva dece i mladih sa istim ili sličnim simptomima otkriveno je u Australiji kod izbeglica i tražilaca azila sa ostrva Nauru.
Osim što su povezani sa ranijim povredama i pretnjom deportacijom, stručnjaci ne znaju tačne uzroke sindroma. Štaviše, ne znaju zašto se to dešava skoro isključivo u Švedskoj. Međutim, postoje neki društveni i kulturni faktori koji utiču na razvoj bolesti.
Jedini poznati slučaj maloletnika obolelih od sindroma povlačenja u istoj porodici tiče se sestara Đenete i Ibadete, izbeglica sa Kosova. Njihova fotografija osvojila je nagradu na konkursu za fotoreporterstvo Vorld Press Photo 2018. Đeneta je tada imala dve i po godine i bila je prikovana za krevet i nije reagovala više od šest meseci. Kao i njena sestra.
BONUS VIDEO
