Dobrica Ćosić (1921 - 2014) je bio srpski pisac, romansijer i esejista, politički i nacionalni teoretičar i redovni član SANU. Bio je prvi predsednik Savezne Republike Jugoslavije od 1992. do 1993. godine. Ranije je bio narodni poslanik u skupštinama NR Srbije i SFRJ od 1945. do 1957. godine. Ćosić je ponekad nazivan "ocem nacije".
Njegova dela "Koreni", "Vreme smrti", "Vreme zla" i brojna druga, svrstavaju se u sam vrh srpske književnosti.
Ovaj istaknuti srpski pisac i politički teoretičar bio je i redovni član Srpske akademije nauka i umetnosti (SANU) i prvi predsednik Savezne Republike Jugoslavije (1992 – 1993), prenosi Biografija.org.
U nekoj vrsti predgovora za ovaj roman, Dobrica Ćosić je svoju autobiografiju započeo rečima:
- U svet sam stupio u prtenim gaćama, bosonog i u svinjskim opancima, sa bolešljivim okom i strahom od grada, suše i deda Jefimijevog mučeničkog gneva na sve i svakog ko štetu biljkama i stoci čini, imanje i njegovinu ugrožava, sa stidom zbog babe Savete, od očaja ženskog i inata, uvek pijane; sa žeravičkom željom da imam najveći vinograd u Velikoj Drenovi, da celo Belo brdo bude moj vinograd, da što pre vratim sve dugove svog oca Žike i deda Alekse; rastao sam sa najtajnijom čežnjom da me voli najlepša devojka na svetu, moja učiteljica Persida, što me ćirilicom naučila…
U predvečerje II Svetskog rata, 1939. godine, nakon neuspelog pokušaja da stručno znanje, stečeno u školi, primeni na porodičnom imanju, ne bi li se život na selu unapredio koliko – toliko, Dobrica Ćosić dolazi do spoznaje da promene treba vršiti, ali ne na njivama i u vinogradima, već u državi: „ …treba srušiti sve to što čini vlast i što vlada narodom; treba slistiti gospodu gazde i sve silnike…“.
Za to je bilo bezbroj primera, u neposrednom okruženju – njegov otac se gušio u dugovima, besparica je, poput kuge harala srpskim selom, sve manje se verovalo u zemlju… Sa druge strane – seljani su sve više počeli da čitaju novine, oko retkih radio aparata tokom večeri, skupljalo se celo selo, o Hitleru se sve više govorilo, a u krugovima seoske omladine počela je da se rađa nova vera: socijalizam, proletarijat, Rusija…
Svoju književnu karijeru Dobrica Ćosić, u statusu slobodnog umetnika, započeo je 1951. godine. Poznavaoci njegovog dela smatraju da su u romanu „Koreni“, zapravo i koreni ovog pisca, u kome je na maestralan način, dočarao istorijsku sliku srbijanskog XIX veka i učinio da postane i ostane jedan od najznačajnijih romana srpske književnosti. Borisav Mihailović je 1955. godine, u pogovoru ovog romana napisao: „Koreni su se zarili duboko u zemlju“ … i postali… „prvenac jedne porodice romana koju će Ćosić još napisati“.
Nakon romana „Koreni“, usledilo je delo, zapravo knjiga izveštaja iz Mađarske pod sovjetskim tenkovima – „Sedam dana u Budimpešti“, objavljeno 1956. godine, da bi 1961. godine čitalačkoj publici predstavljen roman – trilogija „Deobe“ – „delo nesanice i strave Dobrice Ćosića“ (iz pogovora Dragoljuba Stojadinovića). Deobe koje žive i danas, deobe na četnike i partizane, sa najavom sveukupne tragike tih podela. Zanimljivo je da je, duže od decenije nakon objavljivanja ovog romana, Ćosić objavljivao isključivo eseje: godine 1964. – „Akcija“, godine 1966. – „Odgovornosti“ i godine 1971. – „Moć i strepnje“. U međuvremenu, 1966. godine, objavio je roman „Bajka“, autentičan utopijski putopis „kroz neverovatna vizuelna carstva“ (iz pogovora Slobodana Selenića).
U periodu od 1972. do 1979. godine nastao je roman „Vreme smrti“, potresna priča o golgoti srpstva u periodu započetom Sarajevskim atentatom – o Prvom svetskom ratu, ispričana kroz život uglednog domaćina Aćima Katića, nadničara Tole Dačića i njihovih potomaka, proistekla iz njihovog Prerova, te Ćosićeve okosnice – simbola srpske borbe za slobodu i očuvanje nacionalnog identiteta. Godine 1982., Ćosić je objavio esej „Stvarno i moguće“, a zatim trilogiju „Vreme zla“, koju čine „Grešnik“, „Otpadnik“ i „Vernik“.
Romanom „Vreme vlasti“, objavljenom 1996. godine, Ćosić je okončao porodičnu sagu o Katićima i Dačićima započetu vek ranije, romanom „Koreni“. U periodu od 2000. godine do 2008. godine je u formi dnevnika objavio šest knjiga „Piščevi zapisi“ („Lična istorija jednog naroda“).
BONUS VIDEO
