U javnosti dugo postoji stereotip o udovici koja godine provodi u tihoj tuzi za preminulim suprugom. Ipak, nova istraživanja pokazuju da stvarnost može biti sasvim drugačija. Umesto dugotrajnog bola, mnoge žene nakon gubitka osećaju olakšanje, mir i slobodu — ne zato što nisu volele svog partnera, već zato što telo i um konačno mogu da se oslobode godina stresa, brige i napetosti.
Velika studija Univerziteta u Mičigenu, sprovedena na 1.500 parova starijih od 65 godina, pokazala je da polovina udovica već šest meseci nakon smrti partnera ne pokazuje izražene znake tuge. Još zanimljivije, oko 10% njih doživljava stvarno poboljšanje raspoloženja.
„Ovo nije znak nedostatka ljubavi, već oslobađanje od dugotrajnog emotivnog i fizičkog tereta“, objašnjava sociološkinja Debora Kar, učesnica istraživanja.
Kako žene doživljavaju tugu
Istraživanje je pokazalo da 46% ispitanica opisuje svoj brak kao harmoničan i ispunjen, ali smrt partnera prihvataju smirenije nego što društvo obično očekuje. One ne potiskuju emocije, već prirodno prolaze kroz tugu, svesne da je smrt deo života. „Sećanja i uspomene ih teše, ali ne slome“, dodaje Kar. Ova otkrića su u kontrastu sa ranijim mišljenjem psihologa, koji su izostanak duboke tuge često tumačili kao poricanje ili emotivnu nedostupnost.
Kada udovištvo donosi olakšanje
Zanimljivo je da oko 10% ispitanica doživljava smrt partnera kao kraj perioda stresa — posebno one koje su godinama bile negovateljice ili su živeli u tešnom braku. „Za mnoge žene, udovištvo znači kraj hroničnog emocionalnog i fizičkog iscrpljivanja“, ističe psihijatar dr Randolf Nesi.
Istraživanje je pokazalo da 16% udovica tuguje duže od godinu i po dana, dok 11% doživljava jake simptome depresije prvih šest meseci, nakon čega sledi postepeno poboljšanje.
Tuga nije ista za sve i to je važno razumeti. Neke žene plaču godinama, neke tuguju tiho i kratko, a neke nakon gubitka konačno počinju da „dišu punim plućima“. Nauka poručuje: ne postoji univerzalni način žaljenja. Emocije su lične, a kraj braka kroz smrt supruga ne mora značiti kraj života — za mnoge žene to je početak nove faze u kojoj ponovo otkrivaju sebe i svoj mir.
