Postkovid ili produženi kovid nastaje posle preležanog kovida i može da zahvati čitav organizam. Svetski naučnici sada otvaraju novo poglavlje u istraživanju ove kompleksne pojave, a u najnovijem izdanju časopisa "Sajens", najavljeno je sprovođenje testiranja na postkovid uz pomoć biomarkera, što predstavlja korak ka boljem razumevanju i dijagnostikovanju ovog sindroma.
"Produženi kovid predstavlja skup simptoma, znakova i stanja koji se javljaju kod osoba koje su preležale infekciju, pri čemu nisu nužno prisutni kod svakog pojedinca. Prema procenama Svetske zdravstvene organizacije (SZO), 10 do 20 odsto osoba koje su prebolele kovid ispoljavaju ovaj sindrom. Postoji širok spektar simptoma, čak do 200 mogućih, među kojima se najčešće javlja izražen umor tokom celog dana, a pogoršava se prilikom izvođenja fizičkih ili mentalnih aktivnosti. Takođe, prisutni su i neurološki simptomi koji uključuju poremećaje spavanja, smanjenu koncentraciju, umanjenu oštrinu uma, vrtoglavicu, kao i gubitak čula ukusa i mirisa. Respiratorni simptomi su česti, manifestuju se kroz kratak dah, otežano disanje i produženi kašalj. Ljudi koji imaju COVID infekciju, oporavljaju se nekoliko dana do četiri nedelje. Neki od ovih simptoma se javljaju i duže. Obično se produženi kovid dijagnostifikuje tri meseca nakon preležane infekcij", istakla je dr Slavica Maris u jutarnjem programu TVK1.
Istraživanje postavlja osnov za buduća klinična ispitivanja, a rezultati ukazuju na značaj jednog specifičnog biomarkera proteina u vezi sa produženim kovidom
"Naučnici su se angažovali u nastojanju da identifikuju biomarkere koji bi nam mogli pomoći u preciznoj dijagnozi. Ovo istraživanje postavlja osnovu za buduća klinična ispitivanja, a rezultati ukazuju na to da prisustvo povećane koncentracije jednog biomarkera proteina može biti povezano saproduženim kovidom. Povećana koncentracija ovog proteina izaziva aktivaciju sistema komplementa, pokrećući niz reakcija koje dovode do oštećenja tkiva i pojave simptoma karakterističnih za postkovid sindrom. Identifikacija ovih biomarkera sada je ključna. Ovo bazično istraživanje obuhvatilo je praćenje 113 osoba koje su prethodno bile zaražene covidom u proteklih godinu dana, kao i 39 zdravih ispitanika. Tokom šestomesečnog praćenja, kod 35 odsto zaraženih osoba razvili su se simptomi postkovida. U okviru studije, izolovani su proteini, a praćeno je preko 6.500 različitih proteina. Iz tih 6.500 izdvojeni su najznačajniji, a njihova koncentracija pratila se kroz ovo istraživanje", kaže dr Maris.
Ona je objasnila i kod kojih ljudi se najčešće javlja sindrom produženog kovida.
"Postkovid se češće javlja kod osoba koje su imale težu kliničku sliku, naročito kod onih koji su zahtevali hospitalizaciju ili tretman intenzivnog lečenja. Takođe, primetno je veće učestalost među ženama, osobama koje nisu vakcinisane protiv kovida, kao i među onima koji već imaju neko hronično stanje pre infekcije kovida. Učestalost postkovida takođe raste kod osoba koje su više puta preležale kovid", smatra doktorka Maris.
Doktor Maris ističe da bi otkrivanje produženog kovida biomarkerima kod nas moglo da se dogodi u naredne tri godine. Do tada, savetuje preduzimanje određenih mera kako bismo smanjili rizik od nastanka ovog sindroma.
"Možemo se zaštititi od kovida i sprečiti infekciju, jer to je jedina mera prevencije", rekla je dr Slavica Maris u emisiji "Uranak" na televiziji K1.
