Praznik i značenje
Praznik Uspenja Presvete Bogorodice, koji se slavi 28. avgusta, obeležava uspone Bogorodice na nebo i njen prelazak u večni život, kada je "predala svoj duh u ruke Spasitelja". Ovaj dan završava post koji traje dva nedelje.
Predanje o životu Bogorodice
Prema predanjima, Bogorodica je živela 60 godina, prema nekim izvorima 72, i preživela je svog sina Hrista. Nakon njegove smrti i vaskrsenja, nastavila je njegovu misiju kao svedok mnogih važnih događaja. U Svetom pismu ne nalazimo podatke o kraju njenog zemaljskog života, ali se smatra da je posle Hristovog vaskrsenja živela u Jerusalimu, okružena apostolima i prvim hrišćanima.
Ikonografski prikaz praznika
Na ikonama, ovaj praznik se prikazuje sa Bogorodicom koja leži na postelji sa rukama prekrštenim na grudima. Pored nje su svećnjaci sa zapaljenim svećama. Uz noge Bogorodice nalazi se Sveti Petar koji kadi kadionicom, dok su uz glavu Sveti Apostol Pavle i Sveti Apostol Jovan. Ostali apostoli su prisutni oko odra, a veliki hrišćanski pisci kao što su Sveti Dionisije Areopagit, Irotej i Timotej drže Jevanđelje. Žene koje plaču takođe su prikazane u ovom prikazu. Iznad Bogorodice se nalazi Hristos koji drži njen dušu u vidu deteta, okružen svetlošću i anđelima.
Duhovne i običajne prakse
Na ovaj dan, hrišćani posećuju crkvu i pričešćuju se tokom jutarnje molitve. Da bi se molili čistog srca, često praštaju onima koji su im učinili zlo i mole za oprost za svoje grehe. Takođe, izgovaraju molitvu:
„Bogorodice Djevo, raduj se Blagodatna Marijo, Gospod je sa Tobom. Blagoslovena si Ti među ženama i blagosloven je Plod utrobe Tvoje, jer si rodila Spasitelja duša naših!“
Običaji i praznične manifestacije
Veliki broj crkava i manastira širom Srbije obeležava ovaj praznik kao svoju slavu. Praznik je takođe poznat po vašarima i narodnim saborima, među kojima je najpoznatiji onaj u Beogradu, kod ženskog manastira u Rakovici. Velika Gospojina je slava za gradove Pirot i beogradsku opštinu Barajevo. Prema običajima, na ovaj dan se ne obavljaju kućni poslovi i žene ne treba da započinju nove projekte, već da nastave sa započetim.
Narodni verovanja i običaji
Na ovaj dan, običaji se često odnose na vodu i bosiljak, koji se smatra božjom biljkom. Preporučuje se da se u jelo doda malo bosiljka kako bi se ukućani zaštitili od zla. Takođe, u Srbiji je uobičajeno da bolesnici posete izvore lekovite vode i da se umiju, verujući da će im to pomoći u ozdravljenju. Jaja prikupljena u ovom periodu smatraju se najkvalitetnijima i dugo ostaju sveža.
Bonus video:
